Kościoły: k1505. Kościół św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim
Najstarszy drewniany kościół w Polsce, zdobiony wspaniałymi renesansowymi malowidłami. Pierwszy kościół we wsi powstał ok. połowy XIII w. i istniał do ostatniej ćw. wieku następnego. Na jego miejscu wzniesiono wówczas nową świątynię istniejącą po dziś dzień (z XIV w. pochodzi dzisiejsza zakrystia i korpus nawy, pozostałe części z wieżą – z rozbudowy w XVII w). Prawo do patronatu nad parafią mieli cystersi łeknieńscy, co poświadcza stosowny zapis w bulli papieskiej wydanej w roku 1404. Aż do prac renowacyjnych rozpoczętych w 1996 r. uważano, że świątynia powstała w roku 1639, jak na to wskazuje data umieszczona nad drzwiami wiodącymi z kruchty pod wieżą do nawy. Podczas prac, prowadzonych głównie dla ratowania wspaniałej renesansowej polichromii zdobiącej kościół, przeprowadzono również badania określające wiek drewna, z którego go wzniesiono. Uzyskane rezultaty były prawie niewiarygodne: drewno użyte na ściany nawy ścięto w latach 1350-73! Odkrycie to tak dalece przesunęło wiek kościoła, że dopóki nie dojdzie do podobnie sensacyjnego odkrycia w innym miejscu, Tarnowo Pałuckie może szczycić się najstarszym zachowanym kościołem drewnianym w Polsce. Świątynia jest jednonawowa, orientowana, konstrukcji zrębowej, kryta gontem. Prezbiterium niższe i węższe od nawy, zamknięte prosto, kryte sklepieniem (pseudo)kolebkowym. Od północy do prezbiterium przylega zakrystia. Kościół ma dwie kruchty: w przyziemiu wieży wznoszącej się od zachodu oraz od południa (była to jedyna murowana część kościoła, dostawiona w późniejszym okresie; podczas prac remontowych zastąpiono ją konstrukcją drewnianą). Wspaniałym wyróżnikiem kościoła są pokrywające nawę i prezbiterium renesansowe polichromie pochodzące sprzed roku 1632 r. W niektórych miejscach zachowały się ślady farby wcześniejszej, jednak część polichromii (np. na balustradzie chóru) później przemalowano. Na północnej (lewej) ścianie nawy przedstawiono (głównie) sceny z życia św. Małgorzaty z Antiochii Pizydyjskiej, na ścianie pd. - św. Mikołaja. W narożnikach nawy, przy ścianie tęczowej ołtarze boczne poświęcone tym świętym. Krucyfiks oraz figury MB i św. Jana na belce tęczowej - barokowe. Polichromia ściany tęczowej przedstawia Sąd Ostateczny, a sufitu - scenę Adoracji Trójcy Świętej.
[Data utworzenia: brak informacji]
k15050. Kościół św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim [wybrane]
