![]()
Miejscowości/Rejony: m0021. Jaktorowo
Wieś ok. 8 km na wsch. od Szamocina; kościół, cmentarze: przykościelny i parafialny, park. Znajdujący się we wsi drewniany kościół uważany jest za najcenniejszy zabytek gminy Szamocin.
Wieś należy do najstrszych w gminie - w dokumentach odnotowano sprzedaż Jaktorowa w 1288 komesowi (kasztelanowi) ujskiemu za 72 grzywny oraz nadanie wsi praw niemieckich. W dokumencie z 1364 wymieniano już kosciół w Jaktorowie. W końcu XVI w. wieś na dłuższy czas podupadła. W pocz. XIX w. powstał klucz Jaktorowski (siedem (?) folwarków, ponad 2000 ha) oraz założenie dworskie, z którego pozostały ślady w postaci parku dworskiego. Po 1945 majątek rozparcelowano i utworzono PGR. Dzisiejsze Jaktorowo jest liczącą ok. 200 mieszkańców wsią należącą do sołectwa Swoboda.
Kościół św. Anny w Jaktorowie
Konstrukcji słupowo-ramowej z wypełnieniem z cegły[1]; zbudowany w latach 1763-76 z fundacji Jakuba Łakińskiego. Jednonawowy z wieżą frontową, wzniesiony na planie prostokąta, postawioy na ceglanej podmurówce, nietynkowany. Wieża jednokondygnacyjna konstrukcji słupowej, oszalowana, z latarnią i cebulastym chełmem krytym gontem. Prezbiterium wydłużone, węższe od nawy, zamknięte trójbocznie. Strop belkowy, dach dwuspadowy kryty papą. Wewnątrz ołtarze barokowe z XVIII w., monstrancja z XVII. Chór organowy wsparty na dwóch kolumnach. W balustradzie chóru kartusz z herbami Polski (Korony) i Litwy. Wokół świątyni cmentarz oraz pierścień pomnikowych lip i jesionów. Nieopodal plebania i figura NS Jezusa.
Cmentarz przykościelny w Jaktorowie
Rozciągnięty wokół kościoła parafialnego, obecnie nieczynny, utworzony w 2 poł. XVIII w. . Zachował się grobowiec hr. Dunina ze Skrzynna oraz nagrobek Waszczyńskich i Klarowiczów. W czasach powojennych dodano kamień katyński oraz tablicę epitafijną na ścianie kościoła.
Tablica epitafijna ks. Wacława Janke w Jaktorowie
Upamiętniająca proboszcza parafii jaktorowskiej, zamordowanego przez hitlerowców w 1939. Tablicę wmurowano w scianę kościoła w 10. rocznicę śmierci proboszcza.
Cmentarz parafialny w Jaktorowie
Obecny cmentarz grzebalny z mogiłą powstańców wielkopolskich oraz kaplicą Świętego Krzyża.
Park dworski w Jaktorowie
Uformowany w poł. XIX w. , pozostałość po założeniu dworskim.
| [Data utworzenia: 06 sierpnia 2011] |
| m00210. Jaktorowo [wybrane] |
Przypisy:
[1] Odmiana tzw. pruskiego muru. Spotykane niekiedy określenie konstrukcji jako szachulcowej jest w tym przypadku błędem.
Powiązania
Adm.: gmina Szamocin, powiat chodzieski, województwo wielkopolskie.
Zobacz: Zdjęcia z Jaktorowa: [wszystko], [wybrane], kościół św. Anny: [wszystko], [z zewnątrz], [wnętrze], cmentarze: przykościelny i parafialny, park oraz [pozostałe].
Literatura: AZA str. 107, WKD str. 147, Lit. 2.13. str. 95, Lit. 9.1. str. 4.
