Miasto ok. 15 km na pn.-wsch. od Chodzieży; powstałe z przekształcenia XII-wiecznej (zapewne) osady, na piśmie wzmiankowanej po raz pierwszy w roku 1364 (jako Szamoczino). Początkowo wieś prywatna, od 1415 we władaniu Nałęczów, na pocz XVI w. w rękach Grocholskich, w XVII w. – Unrungów, od 1650 r. Baranowskich i od 1700 - Bętkowskich, którym zawdzięcza przekształcenie w miasto utworzone na prawie magdeburskim w 1745 r. Prawa potwierdził i uzupełnił przywilejem lokacyjnym król August III Sas w dniu 29 listopada 1748 r.; Szamocin zyskał wówczas również pieczęć i herb, używane do dziś. W pierwszej połowie XIX w. Szamocin był ośrodkiem sukiennictwa - w mieście działało ok. 150 warsztatów tkackich; epokę tkacką zakończył we wrześniu 1840 r. pożar, w którym spłonęła (m. in.) część warsztatów. W drugiej poł. stulecia rozwijał się handel zbożem, przejęty później przez Wągrowiec. Z zabytków zachowały się dwa m00x1, ratusz, spichlerz i pozostałości cmentarza ewangelickiego. Zabytkiem jest też układ urbanistyczny Szamocina.