![]()
Ameryka Południowa
Dodatki (1): xd010. Aya Huma
[Diablo Umo, Diablo Huma, w języku indian Keczua Duchowa Głowa]. Postać z ekwadorkich legend plemiennych, opiekuńczy duch przyrody, personifikacja sił witalnych pojawiająca się w obrzędowych tańcach podczas Święta Słońca (Inti Raymi) już w czasach przedinkaskich[1]. Ultrakatoliccy konkwistadorzy uznali te obrzędy za wymysł szatana, a samą postać określili jako diablo umo - głowa diabła, które to określenie funkcjonuje do dzisiaj, często w wersji Diablo Huma.
Tancerze wcielający się w postać Aya Huma używali specjalnych strojów, których głównym elementem była maska o dwóch obliczach (z przodu i z tyłu głowy), co stanowi symbol przeciwieństw w życiu (przeszłości i przyszłości, dobra i zła czy dnia i nocy), a jednocześnie powoduje, że Aya Huma nie zostanie zaskoczony przez siły nieczyste od tyłu. W górnej części maska ma rurkowate "włosy", których może być dziesięć (wersja męska maski) lub dwanaście (maska kobieca). Dla odpędzania złych mocy Aya Huma wyposażony jest w bicz. Tancerz występujący w roli Aya Huma musi mieć dobrą kondycję - wszak reprezentuje siły witalne, które nigdy się nie męczą...
Podczas konkwisty Święto Słońca zostało zakazane, a postać Aya Huma pojawiała się niekiedy na placu przed kościołem i symbolizowała opór ludności przed przymusową chrystianizacją i europeizacją obrzędów. Święto Słońca w postaci Festiwalu Słońca zostało przywrócone w Cusco (Peru) w połowie XX w. jako atrakcja turystyczna; jednocześnie przeniesiono jego datę na 24 czerwca (zamiast dnia przesilenia zimowego - 21 czerwca), gdyż w Peru jest to ustawowy dzień wolny od pracy. Obecnie tancerzy w maskach Aya Huma można spotkać nie tylko podczas przesilenia zimowego, ale przez cały rok - Roweromaniak widział ich w Quito w lutym przed kościołem jezuitów oraz przy katedrze.
W Ekwadorze maski i figurki Aya Huma są spotykane powszechnie, widać je na wystawach sklepowych, w restauracjach czy hotelach. Mieszkańcy doskonale wiedzą, co przedstawiają więc nie są nigdy podpisane (nie były nawet w muzeum). Dla Roweromaniaka sytuacja ta powodowała problemy z klasyfikacją i opisem zdjęć - wujek Gugl zawiódł w tym przypadku na całej linii: potrafił odszukać podobne zdjęcia, ale przedstawiały one zawsze "wakacje w Ekwadorze" w różnych wariantach lub - w najlepszym przypadku "Muzeum Słońca". W identyfikacji pomógł dopiero mejl wysłany przez Żonę Roweromaniaka do przewodnika, który towarzyszył nam podczas ekwadorskich wakacji. Znając określenie Diablo Huma ciotka Wikipedia znalazła kilka zdań na ten temat - co prawda po hiszpańsku - ale wujek Gugl sprawnie je przetłumaczył, co umożliwiło Roweromaniakowi dalsze poszukiwania.
| [Data utworzenia: 07 kwietnia 2023] |
Przypisy:
[1] Inkaska wersja Święta Słońca łączyła w sobie rytuały plemion podbitych i Aya Huma występował również w stolicy Inków - Cusco (Peru); święta przesilenia zimowego obchodzone były zapewne przez wszystkie pierwotne plemiona na wszyskich zamieszkałych kontynentach.
Powiązania
Zobacz: Wszystkie zdjęcia tej serii.
Link zewn.: Wikipedia [es].
