Pałuki / Skoki
Artykuły: t1500. Historia kościoła i parafii w Skokach
Pierwszy kościół w Skokach uposażył właściciel miasta Janusz Podlewski z rodu Nowinów; kanonicznie erygował go w dniu 9. grudnia 1373 biskup poznański Jan Doliwa. Teren parafii obejmował: Skoki, Roszkowo, Rakojady (Rakujady), Włóknę i Potrzanowo (wyłączone ze starszej parafii Lechlin). Kościół i parafia nosiły wówczas wezwanie św. Wawrzyńca. Nowy tytuł - św. Mikołaja - parafia otrzymała, gdy Michał Latalski pobudował w XVI w. nowy kościół.

Kiedy kolejny patron kościoła Jerzy Latalski przyjął wyznanie Braci Czeskich, oddał (zapewne w 1576) budynek kościelny na ich użytek. Funkcję kościoła parafialnego dla Skoków pełniła w tym czasie kaplica pw. św. Zofii[1] w Potrzanowie, ufundowana przez Mikołaja Zbyszewskiego. Stan ten zatwierdził 27. stycznia 1597 biskup Łukasz Kościelski na prośbę rodziny Zbyszewskich. Po osiedleniu się w Skokach Brandenburczyków wyznania luterańskiego (od pocz. XVII w.) dziedzic pozwolił im odprawiać w kościele nabożeństwa. Tak więc odbywały się tu nabożeństwa dla husytów (po polsku lub czesku, później po niemiecku) i luteran (po niemiecku).

Kościół powrócił do katolików w roku 1645 na mocy wyroku sądu trybunalskiego. Uposażyli go wówczas Zbyszewscy. Kościół nie odzyskał jednak rangi parafialnego - został kościołem filialnym. W wieku XVIII z powodu zniszczenia został rozebrany (podczas budowy nowego; stał jeszcze w 1737). Obecny kościół został zbudowany w 1737 z fundacji Michała Raczyńskiego, wojewody poznańskiego (restaurowany w 1787, odnowiony w 1946 i 2005-11).

W zarządzie proboszczów skockich od 1645 był również dzisiejszy kościół parafialny pw. św. Jakuba w Budziszewku, które odzyskało prawo do osobnej parafii dopiero w 1958. Po ostatniej wojnie w zarządzie parafii jest również kościół ewangelicki pw. św. Piotra i Pawła.

Z parafią i kościołem związani byli m. in.:

  • Jan Łaski (1456-1531), wielki kanclerz koronny, biskup gnieźnieński i prymas Polski - w Skokach posiadał altarię, która była jego pierwszą prebendą.
  • Adam Mickiewicz (1798-1855), w księgach parafialnych wpisany jako ojciec chrzestny dziecka z zaprzyjaźnionej rodziny właścicieli Budziszewka.
    [Data utworzenia: 29 maja 2012]

    Przypisy:
    [1] Tak w opracowaniu p. Gustawy Patro. Na tablicy informacyjnej w kościele podane jest inne wezwanie kaplicy: Matki Bożej. Historia parafii podana w obu tych źródłach różni się w wielu miejscach.

    Powiązania 

    Zobacz: Zdjęcia ze Skoków: [wszystko], [wybrane], rynek, pałac, park oraz kościoły: parafialny i ewangelicki.
    Uzupełnienie: Kościół św. Mikołaja Biskupa w Skokach
    Link zewn.: Wikipedia.
    Literatura: Lit. 2.18. str. 45.