Miejscowości/Rejony: m2201. Środa Wielkopolska
Miasto powiatowe położone ok. 30 km na pd.-wsch. od Poznania; gotycka kolegiata, kolejka wąskotorowa
Środa leży przy głównym szlaku komunikacyjnym łączącym środkowe wybrzeże Bałtyku z Wielkopolską i Śląskiem, co w przeszłości rzutowało na rozwój miasta.
Prawa miejskie uzyskała Środa około 1260 roku. Była miastem królewskim założonym przez Władysława Odonica. Była również ważnym ośrodkiem targowym, leżącym przy skrzyżowaniu uczęszczanych dróg z Poznania do Kalisza i z Gniezna do Śremu.
Dużego znaczenia nabrało miasto pod koniec XV wieku, kiedy to przeniesiono doń sejmiki wielkopolskie (1496 r.), bez zgody których nie mogły zapadać żadne ważniejsze decyzje dotyczące Wielkopolski. Na sejmikach średzkich obradowała szlachta województw poznańskiego i kaliskiego. Wybierano 12 posłów na sejm walny, uchwalano pospolite ruszenie oraz uchwały obowiązujące w Wielkopolsce. Posłowie obradowali na przykościelnym dziedzińcu, senat w farze, a całość rejestrował zamknięty za kratą jednej kaplic pisarz sejmowy.
Mieszkańcy Środy uczestniczyli w zrywach narodowowyzwoleńczych w XIX wieku i w powstaniu wielkopolskim.Centranym punktem Środy jest rynek, pośrodku którego do 1852 roku stał ratusz. W północnej pierzei rynku stoją domy z XVIII wieku. Jednym z bardziej znanych budynków środy jest wieża ciśnień (zdjęcie z lewej), przy której stoi (również znany) pomnik gen. J. H. Dąbrowskiego (jego szkic widnieje na bilecie wstępu do pałacu-muzeum w Winnej Górze).
Na pn. od miasta istnieje wybudowany w 1972 zbiornik retencyjny na rzeczce Moskawie, przeznaczony do celów rekreacyjnych (najbliższe kąpielisko od Środy).
[Data utworzenia: 08 czerwca 2012] |
Powiązania 
Adm.: gmina Środa Wlkp., powiat średzki, województwo wielkopolskie.
Mapa: [WZKart] 73a (90-56).
Linki zewn., ŚrodaWlkp.org.
Literatura: 155 str. 214, AZA str. 244, WR str. 174, Lit. 2.14. str. 258, Lit. 6.22, Lit. 9.3. str. 221.