Kalisz i okolice / Kalisz
k0550. Katedra św. Mikołaja w Kaliszu
Najmłodsza wielkopolska katedra (biskupstwo kaliskie istnieje dopiero od 1992) i jednocześnie najstarszy kościół Kalisza. Gotycki, ufundowany po 1253 r. przez księcia Bolesława Pobożnego[1] (z tego okresu pochodzi prezbiterium), rozbudowany w poł. XIV w. o korpus nawowy. Powstała wówczas świątynia trójnawowa halowa, przy której w 1358 Kazimierz Wielki osadził kanoników regularnych. W 1441 świątynia uzyskała rangę kapituły zakonnej. Zakonnicy przetrwali w położonym obok klasztorze do roku 1810. W latach 1560 i 1609 kościół zniszczyły pożary. Odbudowany i przebudowany w roku 1612 przez muratora włoskiego Albina Fontanę, autora m. in. stiukowej dekoracji sklepień. Kolejny pożar z roku 1706 zniszczył wieżę, odbudowaną dopiero w 1876 r. w stylu neogotyckim wg projektu Franciszka Tournella.
Pozostałościami z pierwotnej formy kościoła są XIV-wieczne portale ostrołukowe z profilowanej i krytej glazurą cegły oraz charakterystyczne dla wczesnego gotyku proste zamknięcie prezbiteium. W prezbiterium zachowało się sklepienie gwiaździste z XVI w., w nawach późnorenesansowe kolebkowe z lunetami, pochodzące z odbudowy świątyni w 1612 r. Wyposażenie barokowe i rokokowe z XVII-XVIII w., polichromia ścian z 1905 (S. Rudziński, S. Jasiński i B. Wiśniewski). Barokowy ołtarz główny z 1662 r. zawierał w polu głównym obraz Zdjęcie z krzyża ze szkoły Rubensa, jednak spłonął w 1973 r.[2] - dzisiejsze kopie wykonano w 1977.
[Data utworzenia: 03 grudnia 2011]

Przypisy:
[1] Kościół wzniesiono poza murami miejskimi, na terenie ówczesnego podgrodzia.
[2] Przyczyna pożaru nie została wyjaśniona, być może ołtarz podpalono dla zatarcia śladów po kradzieży obrazu.

Powiązania 

Adres: ul. Kanonicka 5.
Link zewn.: Historia kościoła.
Literatura: 155 str. 63, AZA str. 260, Lit. 2.14. str. 78, Lit. 9.2. str. 56.
Rejestr zab.: 536/57 z dnia 22/09/1930.