Puszcza Notecka
Artykuły: t1005. Miejsce kultu ludności kultury łużyckiej z VIII w. pne. w Rosku, gmina Wieleń
Dojazd do skansenu prowadzi gruntową drogą od szosy 181 (Wieleń-Czarnków). Droga ta zaczyna się nieco na wsch. od granicy Roska (w kierunku Gulcza) i jest oznaczona drogowskazem Skansen; drugi drogowskaz wskazuje zjazd z drogi polnej na teren skansenu.

Podany niżej opis pochodzi z tablicy informacyjnej ustawionej w skansenie.

Historia odkrycia
Od niepamiętnych czasów na polu stał tajemniczy nasyp. W 1985 r., podczas budowy urządzeń melioracyjnych, nasyp zniszczono, a koparka wydobyła spod ziemi bardzo dużo siekierek brązowych. Część z nich przechowała ludność z okolicznych wsi, część uległa zagubieniu. Dopiero w 2001 r. znaleziskiem zainteresowali się archeolodzy. Odkryto pozostałość po kamiennej konstrukcji nasypu (A), ponad 50 siekierek oraz miejsce ich ukrycia (B).
Prezentowana rekonstrukcja miejsca kultu oparta jest na podstawie wyników badań archeologicznych i informacji rodziny Piochaczów z Roska, znającej wygląd nasypu przed jego zniszczeniem. Badania archeologiczne i rekonstrukcję obiektu wykonał Henryk Machajewski ze studentami Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Prace organizacyjnie i finansowo wspierał Urząd Miejski w Wieleniu.

Miejsce kultu
Zlokalizowane było w otoczeniu cieków i oczka wodnego. Miejsce kultu oznaczały dwa elementy. Pierwszym była kamienna konstrukcja utworzona z bruku ułożonego na planie owalu (6x5m), na którym ustawiono głazy. Drugim elementem było skupisko przedmiotów brązowych ukrytych pod kamieniami na skraju bruku. Pierwotna wielkość skupiska brązów jest nieznana. Świadkowie jego odkrycia w 1985 r. mówią, że było tego "ze trzy kosze na ziemniaki". Zachowaąło się 71 brązów. Wyróżniono 67 siekierek, 2 formy odlewnicze przeznaczone do wykonywania woskowych modeli siekierek, grot oszczepu, fragment tulejki. Skupisko to, z uwagi na wielkość i jednolitość wyrobów, jest zdecydowanie odmienne od dotychczas znanych w kulturze łużyckiej. Jednocześnie organizacja miejsca kultu w Rosku nie znajduje analogii w Europie.

Co symbolizuje miejsce kultu w Rosku
Jest to miejsce związane z kultem solarnym (słońca), rozpowszechnionym wśród ludności łużyckiej. Kamienną konstrukcję zbudowano w celu umożliwienia składania bóstwu darów. Odbijające się w brązach promienie słoneczne sygnalizowały nawiązanie kontaktu z bóstwem. W ten sposób ludność dopraszała się "łask". Złożone w Rosku liczne dary brązowe świadczą o bogactwie i hojności społeczności żyjącej w VIII w. pne. nad środkową Notecią.
[Data utworzenia: 19 kwietnia 2009]


Powiązania 

Link zewn.: Wikipedia.