![]()
Miejscowości/Rejony: mxS32. Cziczmany
[Čičmany]. Wieś znana z chałup zdobionych geometrycznym ornamentem; kościół, zabytkowy kasztel.
Wieś istniała być może już w XIII w. - zachowała się wzmianka pisemna z 1272, lecz nie jest pewne, czy dotyczy tej miejscowości, czy innej o podobnej nazwie. Ze względu na istniejącą do dnia dzisiejszego dużą ilość tradycyjnych drewnianych domów wieś stanowi rezerwat architektury składający się z 110 budynków, w tym 36 wpisanych na listę pamiątek narodowych (zabytków). Charakterystyczne dla Cziczman jest zdobienie budynków wapiennym werniksem, przy czym stosowane są wzory pochodzące z miejscowych haftów. Zdobione są również budynki gospodarcze, a nawet sławojki - np. sławojka przy budynku gospodarczym kościoła. Budynki wyremontowano w 2011 przywracając im dawny wygląd. Podczas remontu stosowano tradycyjne materiały i technologie. Trzy z domów (Gregorowe gumno, dom Radenowów i dom nr 42) należą do żylińskiego muzeum etnograficzngo. Tradycja ozdabiania budynków liczy sobie lat sto i kilkadziesiąt.
Gregorowe gumno w Cziczmanach
[Gumno Ondreja Gregora] - najstarszy (XVIII w.) tego typu obiekt we wsi z charakterystycznymi dla Cziczman zdobieniami, odrestaurowany i przebudowany na gościniec, obecnie własność muzeum w Żylinie. W budynku prezentowana jest stała ekspozycja V tom čičmianskom poli (Na cziczmiańskim polu).
Dom rodzinny Radenowów w Cziczmanach
Tradycyjny wielopokoleniowy dom rodzinny z charakterystycznymi dla Cziczman zdobieniami, kryty ręcznie łupanym gontem. Niegdyś należał do rodziny Radenowów (Radenov), obecnie własność muzeum w Żylinie. W budynku prezentowana jest stała ekspozycja Zo života a práce čičmianskeho ľudu i Z rodinného zvykoslovia (Życie i praca mieszkańców Cziczmanów, Zwyczaje rodzinne).
Dom nr 42 w Cziczmanach
Dom mieszkalny z charakterystycznymi dla Cziczman zdobieniami, obecnie własność muzeum w Żylinie. W budynku prezentowana jest stała ekspozycja Ľudové obydlie (tradycyjne mieszkanie).
Dom nr 84/85 w Cziczmanach
Dom mieszkalny z charakterystycznymi dla Cziczman zdobieniami. Posadowiony na wysokiej podmurówce kryjącej suterenę, kryty gontem.
Dom nr 126 w Cziczmanach
Dom mieszkalny z charakterystycznymi dla Cziczman zdobieniami. Kryty blachą, z nietypowym mansardowym poddaszem.
Kościół Odnalezienia Krzyża Świętego w Cziczmanach
Barokowy, wzniesiony na miejscu wcześniejszego, o czym świadczy informacja o dzwonie z roku 1588. Z oryginalnego wyposażenia zachował się ołtarz główny z 1798 (stół ofiarny zastąpiono w 1810 nowym, kamiennym). Ambona pochodzi z 1802, ołtarz boczny MP - z 1803. Organy klasycystyczne z 1738[2]. Kościół był remontowany w 2009 r., o czym zaświadcza umieszczona na ścianie światyni tablica z nazwiskami sponsorów.
Za kościołem cmentarz, przy płocie krucyfiks (krzyż misjny?) i kamień z medalionem przedstawiającym popiersie ks. kanonika Jana Štrobova, tutejszego proboszcza.
Cmentarz przykościelny w Cziczmanach
Obecny cmentarz grzebalny, położony na tyłach kościoła parafialnego. Przed ogrodzeniem cmentarza kamień z medalionem przedstawiającym popiersie ks. kanonika Jana Štrobova, tutejszego proboszcza.
Pomnik Jana Štrobova w Cziczmanach
Kamień z medalionem przedstawiającym popiersie ks. kanonika Jana Štrobova, tutejszego proboszcza, ustawiony obok kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego, przed ogrodzeniem cmentarza.
Wg umieszczonego obok napisu pomnik fundowali wdzięczni mieszkańcy Cziczman za ochronę "ludzkich żywotów" podczas II wojny św.
| [Data utworzenia: 25 sierpnia 2015] |
| mxS320. Cziczmany [wybrane] |
Przypisy:
[1] W niektórych opisach podawany jest tytuł kościoła w brzmieniu "Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego".
[2] Tak na słowackiej wikipedii, jednak Roweromaniakowi nie pasuje rok powstania (1738) w połączeniu ze stylem klasycystycznym - być może chodzi o rok 1838; (Roweromaniak organów nie widział).
Powiązania
Zobacz: Zdjęcia Cziczman: [wszystko], [wybrane], drewnianych domów wiejskich: [wszystko], [wybrane], Gregorowe gumno, dom Radenowów, dom 126 i [pozostałe] oraz kościół.
Link zewn.: Wikipedia [sk].
Literatura: SŁO str. 208.
Położenie GPS: 48.956474,18.516935.
