świątynia Isurumunija z muzeum mieszczącym kamienne rzeźby pierwotnie ulokowane na skałach świątyni.
Drzewo Sri Maha Bodhi w Anuradhapura
[Jaya Sri Maha Bodhi]. Fikus pagodowy, najświętsze drzewo lankijczyków uważane za najstarsze na świecie drzewo z rodowodem. Wg lankijskiej tradycji drzewo wyrosło z gałązki drzewa objawienia[1] przywiezionej w 236 r. pne królowi Devanampiyatissowi przez buddyjską mniszkę imieniem Sanghamitta. Ponieważ oryginalne drzewo objawienia zostało zniszczone jeszcze w starożytności, fikus lankijski jest zapewne najstarszym jego genetycznym potomkiem. O jego stanie codziennie sporządza się raport i przekazuje jako dokument najwyższej rangi premierowi kraju. Drzewo jest przedmiotem kultu i miejscem licznych pielgrzymek.
Pałac z brązu w Anuradhapura
Ruiny jednego z największych niegdyś budynków w Anuradaphurze mieszczącego niegdyś m.in. refektarz i inne pomieszczenia klasztorne. Wg starożytnych opisów budynek miał dziewięć drewnianych kondygnacji i 1000 pomieszczeń, a dach kryty był dachówkami z brązu (stąd nazwa obiektu). Powstał w połowie II w pne. i był wielokrotnie odbudowywany po zniszczeniach spowodowanych pożarami, pozostając aż do X w. ne. najwyższym budynkiem użytkowym na Cejlonie. Do dnia dzisiejszego przetrwało 1600 kamiennych słupów ustawionych w 40 rzędów po 40 słupów i pełniących funkcję kolumn podtrzymujących piętro budynku. Widoczny wśród kolumn niewielki budynek jest konstrukcją współczesną i stanowi pomieszczenie kapitularza klasztoru Maha związanego z świętym drzewem Bohdi.
Stupa Dżetawanarama w Anuradhapura
Najwyższa ceglana budowla świata mierząca dzisiaj - po utracie iglicy - ok. 70 m wysokości. Budowę tej unikalnej stupy ukończono w III w. ne. wznosząc konstrukcję wysoką na 120 m, ustępującą wysokością jedynie dwóm piramidom w Gizie.
Zespół klasztorny Abajagiri w Anuradhapura (buddyjski)
Największy i najważniejszy klasztor w pierwszej stolicy Syngalezów wzniesiony wokół jednej z najwyższych stup w Anuradhapura, Niegdyś główny klasztor buddyzmu therawady, mahajany i wadżrajany, pierwotne miejsce przechowywania Relikwii Zęba[2]. Zespół pełnił nie tylko funckje religijne lecz był również ośrodkiem władzy królewskiej i naukowej o międzynarodowym znaczeniu. Powstał w I w. pne. jako wotum po wygnaniu ze stolicy królów tamilskich.
Centralną stupę Abajagiri odrestaurowno w latach 2000-15 i odsłonięto przy udziale prezydenta i premiera Sri Lanki.
Zespół stupy Ruwanweli w Anuradhapura (buddyjski)
Ogrodzony murem z 344 figurami głów słoni naturalnej wysokości teren wokół wysokiej na 55 m białej stupy z pozłacanym wierzchołkiem (stupy koronowanej, jak to określają lankijczycy). "Koroną" wieńczącą stupę jest palantir[3] - szlifowany kryształ osadzony w ozdobionej kolorowymi kamieniami pozłaconej blasze, umieszczony na szczycie w roku 2019 - zastąpił podobną koronę z roku 1940 (starą koronę można oglądać w niewielkim kiosku stojącym obok stupy). Dagobę rozpoczęto budować w II w. pne i ukończono ok. 100 lat później. Była odbudowywana w wieku XII i XX; podczas ostatniej odbudowy została otynkowana pomalowana na biało i zwieńczona iglicą. Stupa jest miejscem licznych pielgrzymek lankijczyków wierzących iż jej wnętrze kryje liczne relikwie Buddy, łącznie z fragmentem jego ciała. Na otaczającym stupę placu znajdują się cztery budynki-kapliczki z posągami buddów oraz stoły ofiarne[4]; można tam zobaczyć modlących sie lankijczyków, niekiedy leżących na kamieniach placu twarzą do ziemi.
Świątynia Isurumunija w Anuradhapura (buddyjska)
Jeden z najstarszych klasztorów pierwszej stolicy Syngalezów założony na przełomie IV/III w. pne. znany dzisiaj głównie z zachowanych płaskorzeźb uchodzących za najwspanialsze zachowane dzieła tego typu w Sri Lance. Większość płaskorzeźb została wycięta z oryginalnego miejsca w skale świątyni i umieszczona w znajdującym się na jej terenie niewielkim muzeum.
| [Data utworzenia: 11 marca 2024] |
| mxQ6A0. Anuradhapura [wybrane] |
Przypisy:
[1] Fikus, pod którym późniejszy Budda doznał objawienia.
[2] Relikwia Zęba Buddy - największa świętość lankijska - związana była z osobą króla syngalezów i przenoszona przy zmianie stolicy. Obecnie znajduje się w świątyni w Kandy.
[3] Określenie Tolkiena - kto nie zna, niech przeczyta lub obejrzy Władcę pierścieni. Zdaniem Roweromaniaka Tolkien w opisie palantirów mylił się; kuliste są jedynie palantiry przenośne, palantiry stacjonarne - jak palantir z Ruwanweli - mają najczęściej kształt grota włóczni.
[4] W związku z obyczajem ofiarowywania świeżych kwiatów przy stołach ofiarnych lata wiele owadów, w tym również żądlących, osoby wrażliwe na użądlenia nie powinny do nich podchodzić.
Powiązania
Zobacz: Zdjęcia z Aduranaphury: [wszystko], [wybrane], święte drzewo, pałac z brązu , stupa Dżetawanarama, zespół stupy Ruwanweli: [wszystko], [wybrane], słonie, stupa, palantir i modlitwa, świątynia Isurumunija, zwierzęta oraz [pozostałe].
Linki zewn.: Wikipedia, unesco.
Literatura: SRI str. 146.
Położenie GPS: 8.35316,80.40224.
Byłem tu: 15 listopada 2023.
Miasto w Sri Lance, ok. 200 km na pn.-wsch. od Kolombo, pierwsza historyczna stolica Syngalezów (III w. pne do XI w. ne; lista unesco). Współczesne miasto liczy ok. 50 tys. mieszkańców i jest stolicą dystryktu. Wg tradycji miasto założyła mniszka buddyjska Sanghamitta, która przywiozła królowi Devanampiyatissowi gałązkę ze świętego drzewa Bodhi (fikus pagodowy). Z gałązki tej wyrosło drzewo żyjące do dnia dzisiejszego, otaczane przez mieszkańców kultem. W rzeczywistości teren Anuradhapury był zamieszkały już w neolicie, ok. 3000 lat pne i miasto należy do najstarszych nieprzerwanie zamieszkanych w Azji. Zwiedzenie ruin dawnej stolicy i zobaczenie świętego drzewa są obowiązkowymi punktami programu podczas wyjazdu do Sri Lanki. Z budowli uwagę przyciągają szczególnie:
