Września - Słupca / Pyzdry
k2402. Kościół Narodzenia NMP w Pyzdrach (fara)
Kościół parafialny w miejscu dzisiejszej fary istniał już w XIII w.: w 1265 r. konsekrowano w nim biskupa poznańskiego Falętego. Obecna świątynia powstała zapewne ok. połowy XIV w., przed oblężeniem krzyżackim, z którego ocalała, lecz została obrabowana (skradziono m. in. słynący cudami obraz MB). Zapewne w 2. poł. XV w. kościół przebudowano (rozbudowano?) i w 1519 r. podniesiono do godności kolegiaty (bp Lubrański). Zaniedbany w latach późniejszych podupadł, a po pożarach (1768 i 1807) popadł w ruinę. Odrestaurowany w latach 1866-70, ozdobiony został polichromiami przez architekta i malarza Aleksandra Przewalskiego; wieżę opatrzono wówczas istniejacym do dzisiaj krenelażem. Gotycki wygląd kościół odzykał w 1961 r.
Świątynia jest orientowaną, trójnawową bazyliką z zamkniętym wielobocznie prezbiterium o wysokości równej z wysokością nawy i wieżą od strony zachodniej. Po obu stronach prezbiterium znajdują sięzakrystie. W zakrystii południowej sklepienie gotyckie krzyżowo-żebrowe z kamiennym zwornikiem i takimiż wspornikami, na zworniku wizerunek Baranka; również w pomieszczeniu przylegającym do wieży od południa zachowały się gotyckie żebra sklepienia. Wyposasżenie wnętrza pochodzi w większości z powojennej odnowy kościoła (lata 60-te XX w.). Zachowała się kamienna kropielnica późnogotycka, drewniana ludowa rzeźba Chrystusa Frasobliwego w pn. kruchcie oraz obraz (szkoła włoska z XVIII .) na prawej ścianie nawy.
[Data utworzenia: 28 stycznia 2013]

 
k24020. Kościół Narodzenia NMP w Pyzdrach (fara) [wybrane]

Powiązania 
Adres: ul. Farna.
Zobacz: Zdjęcia z Pyzdr: zespół klasztorny: [wszystko], [wybrane], klasztor: [z zewnątrz] freski: Adama Swacha i późnogotyckie, kościół klasztorny: [wszystko], [wybrane], [z zewnątrz], [wnętrze], malowidła na suficiekaplica MB Pocieszenia: [wszystko], [wybrane], oraz kościół farny: [wszystko], [wybrane], [z zewnątrz], [wnętrze].
Linki zewn.: Historia Pyzdr, Zabytki.
Literatura: 155 str. 178, AZA str. 238, Lit. 6.14, Lit. 9.3. str. 254.
Rejestr zab.: kl.IV-73/34/58 z dnia 03/10/1958.