Szamotuły i okolice / Szamotuły
k2000. Kościół MB Pocieszenia i św. Stanisława w Szamotułach
Późnogotycki z lat 1423-31, najstarszy zabytek architektoniczny Szamotuł. Murowany z cegły, wzniesiony w miejscu poprzedniego (drewnianego) kościoła staraniem braci Dorogosta i Wincentego Świdwów Szamotulskich. Początkowo jednonawowy, obecną postać trójnawowej bazyliki zawdzięcza przebudowie wykonanej w latach 1513-42 na zlecenie Łukasza II Górki. Dobudowano wówczas nawy boczne i wieżę-dzwonnicę, zwężono i podwyższono prezbiterium, ustawiono nowe filary i przesklepiono kościół. Od roku 1542 (z przerwą w latach 1939-1999) kościół pełni funkcję kolegiaty. W roku 1569 był świątynią luterańską, w latach 1573-94 należał do braci czeskich. Podczas modernizacji w latach 1884-90 zlikwidowano wieżę i dobudowano kruchtę (od. pd.). Długość świątyni wynosi 47 m (siedem przęseł), szerokość 24, a wysokość nawy - 20 m. Sklepienia w zakrystii kolebkowe, w nawach gwiaździste, ściany wsparte szkarpami, szczyty schodkowe z blendowaniem, szczt wsch. zdobiony sterczynami i przedzielony szkarpą przechodzącą na górze w sygnaturkę.
Z wyposażenia na szczególną uwagę zasługują:
  • Późnorenesansowy ołtarz główny z ok. 1616 autorstwa Stanisława Kossiorowicza z Poznania,
  • Boczny ołtarz z uważanym za cudowny obrazem Szamotuł Pani - replika zniszczonego przez korniki barokowego dzieła Antoniego Swacha wykonana w 1988 przez Henryka Hagla,
  • Pozostałe ołtarze: św. Barbary (późnorenesansowy), Świętego Krzyża, św. Józefa,
  • Spiżowa płyta nagrobna Andrzeja Szamotulskiego (1505, wykonana za życia wojewody),
  • Późnorenesansowy nagrobek Jakuba Rokossowskiego (architektoniczny, wykonany z piaskowca i czerwonego marmuru),
  • Późnorenesansowa chrzcielnica z piaskowca,
  • Gotycki krucyfiks z ok. 1370 na belce tęczowej,
  • Lampa wieczna z poł. XVII w. - dar króla Jana Kazimierza (w prezbiterium) oraz
  • Drewniana rzeźba św. Józefa z Dzieciatkiem autorstwa Marcina Rożka.
    Sklepienia są polichromowane (Wacław Taranczewski i in.), okna ozdobione współczesnymi witrażami.

    Witraże kolegiaty szamotulskiej w Szamotułach
    Okna kolegiaty zdobi 15 współczesnych ołtarzy autorstwa Leonarda Brzezińskiego, Józefa Elsnera, Józefa Oźmina i Mariana Schwartza, niejednorodnych stylistycznie ani tematycznie (powstawały w różnym czasie).

    [Data utworzenia: brak informacji]

     
    k20000. Kościół MB Pocieszenia i św. Stanisława w Szamotułach [wybrane]

    Powiązania 
    Adres: ul. Kapłańska.
    Zobacz: Zdjęcia kolegiaty szamotulskiej: [wszystko], [wybrane], [z zewnątrz], [wnętrze] i [witraże].
    Literatura: Lit. 3.14, AZA str. 117, Lit. 2.16. str. 32, Lit. 2.17. str. 20, Lit. 9.8. str. 217.
    Rejestr zab.: 2455/A z dnia 21/12/1932.
    Położenie GPS: 52.612006,16.57639.