Kalisz i okolice / Opatówek
Inne obiekty: i0507. Wzgórze zamkowe w Opatówku
Miejsce najważniejsze dla opisu historii Opatówka - stały tutaj rezydencje właścicieli miasta (Opatówek był miastem do 1870 r.): dwór arcybiskupów gnieźnieńskich, zamek oraz pałace gen. Zajączka i Szlösserów. Z dawnych czasów w okolicy wzgórza zachowały się do dzisiaj: oficyna pałacowa, brama pałacu Szlösserów, resztki fosy (staw parkowy) i żeliwny mostek nad nią.

Dwór arcybiskupów gnieźnieńskich w Opatówku
Istniał w XIII w., spłonął w 1294 r.. Lokalizacja dworu nie jest dzisiaj znana, jednak można przypuszczać, że zbudowano go w miejscu wszystkich następnych siedzib właścicieli Opatówka - w pobliżu nie ma miejsc równie dogodnych.

Zamek abpa Skotnickiego w Opatówku
Zamek wzniósł arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki ok. 1360 r. Budowla przetrwała do pocz. XIX w., gdy jej resztki rozebrano podczas budowy pałacu dla gen. Zajączka. Wygląd zamku nie jest znany, jednak na podstawie inwentarzy lustracyjnych z XVI-XVIII w. Władysław Kościelniak stworzył jego makietę, znajdującą się dzisiaj w bibliotece publicznej w Opatówku (Roweromaniak makiety tej nie widział).

Pałac gen. Zajączka w Opatówku
Gdy w 1907 r. właścicielem Opatówka został gen. Józef Zajączek, polecił rozebrać ruiny zamku arcybiskupów, a na jego miejscu wznieść klasycystyczny pałac. W tym czasie odnowiono też park pałacowy. Przy projektowaniu budynku brał udział znany architekt warszawski Piotr Chrystian Aigner.

Pałac Szlössera w Opatówku
Kolejna rezydencja na wzgórzu zamkowym zbudowana została w 1905 r. dla Karola Schlössera w stylu szwajcarsko-tyrolskim na miejscu rozebranego pałacu gen. Zajączka. Budynek spłonął w 1973 r., jego ruiny rozebrano w 1976 r.

Oficyna pałacowa w Opatówku
Klasycystyczna z 1825 r., przebudowana w pocz. XX w. Położona w rozległym parku krajobrazowym jedyna pozostałość po zabudowaniach zespołu pałacowego gen. Zajączka.

Park pałacowy w Opatówku
Pozostałość po nieistniejącym założeniu parkowo-pałacowym. Na położonym w parku wzgórzu, wznosił się niegdyś zamek a później pałac. Z dawnych budynków zespołu pałacowo-parkowego do dziś zachowała się jedynie oficyna pałacowa.
Park istniał już w czasach, gdy Opatówek był własnością biskupów gnieźnieńskich (przed XIX w.). Został odnowiony i rozplanowany w stylu angielskim przez gen. Zajączka. Obecna powierzchnia parku wynosi ok. 15 ha. W parku jest staw połączony kanałem z rzeczką Cienią - pozostałość po fosie otaczającej niegdyś zamek. Nad kanałem przerzucono najstarszy w Królestwie Polskim żeliwny most. Wejście do parku prowadzi przez ozdobną bramę pałacu Szlösserów.

Brama pałacu Szlösserów w Opatówku
Powstała w pocz. XX w. i prowadziła na dziedziniec pałacowy. Z oryginalnej konstrukcji zachowały się ozdobione żłobieniami boczne słupy połączone na wysokości ok. 4 m metalową płytą z inicjałami "KS" (Karol Schlösser?). Pierwotna brama była rozsuwana i zapewne żeliwna; jej skrzydła mogły chować się wewnątrz szerokich słupów bocznych.

Żeliwny mostek w Opatówku
Najstarszy na terenie byłego Królestwa Polskiego most żeliwny powstały w 1824 r. Połączył brzegi kanału biegnącego od parkowego stawu do rzeczki Cienia. Przepiękny konstrukcyjnie, zeszpecony jednak "nowożytną" balustradą zamontowaną w miejscu oryginalnej, oddanej na złom[1].

[Data utworzenia: 05 grudnia 2010]

Przypisy:
[1] W czasach realkomuny kawał blachy i drutu nie był uważany za zabytek, gdy więc wandale odłamali oryginalną balustradę i zrzucili do wody, nikogo to nie obeszło. Balustradę wydobyto później jedynie po to, aby przy jej pomocy wykonać plan zbiórki złomu.

Powiązania 


Link zewn.: Strona biblioteki w Opatówku.